Rebelse Stad vertelt het verhaal van de grote verandering in de Nederlandse samenleving. Met de komst van de beatgeneratie en van de protestgeneratie ontstonden bewegingen die tot een onomkeerbaar proces hebben geleid in ons land.

Rebelse Stad laat zien hoe een klein groepje jongeren in het Amsterdam van de jaren zestig met anarchistisch elan en ludieke acties de macht uit haar tent lokt, politie en burgemeester tot wanhoop drijft, de jeugd een eigen stem geeft en Nederland voorgoed verandert. De protestgeneratie zorgt voor een hevig generatieconflict. Provo wordt de spreekbuis van het verlangen naar verandering. Rebelse Stad vertrekt vanuit de jaren vijftig met beatniks, marihuana, nozems, pleiners en dijkers en happenings naar de revolutionaire jaren zestig. De film bevat uniek filmmateriaal uit die jaren en laat de periode herleven waarin naoorlogse jongeren vrijheid proeven en zich proberen los te maken van God en Gebod van de generaties voor hen. Provo bestond maar twee jaar, maar Nederland was voorgoed veranderd. Veel van wat we nu als vanzelfsprekend beschouwen begon in die jaren.

In Rebelse Stad verhalen personen als Roel van Duijn, Saar Stolk, Luud Schimmelpennink, Hans Metz, Bernhard de Vries, Irene van de Weetering, maar ook Robert Jasper Grootveld (die tot leven komt in een nooit eerder vertoond meeslepend interview) Cor Jaring, fotografisch chroniqueur van die tijd, samen met smaakmakers van de jaren zestig, zoals Willem de Ridder, Phil Bloom, Simon Postuma en anderen over de creatieve, ludieke en inspirerende jaren zestig en de opkomst en ondergang van de Provobeweging. In combinatie met uniek archiefmateriaal vertellen ze hoe begin 1965 de anarchist Roel van Duijn samen met Rob Stolk de Provobeweging op poten zette en samen met de charismatische anti- rookmagiër Robert Jasper Grootveld Provo vleugels gaf en Amsterdam tot magisch centrum van de Wereld maakten. Fotograaf Cor Jaring toont met trots zijn pershelm met rookgordijn en vertelt hoe Provo door zijn foto’s tot mythe werd verheven. Ondertussen rijdt Willem de Ridder met zijn Papieren Konstellatie door Amsterdam en wordt alles Fluxus-kunst. Oud- provo’s beschrijven hun kat-en-muisspel met de politie en hoe ze hun acties tegen het huwelijk van prinses Beatrix en Claus voorbereidden. Met witte plannen, witte kleding en ludieke provocaties maakte Provo Amsterdam tot het Magisch Centrum. Uiteindelijk gaat Provo aan eigen succes en tegenstellingen ten onder. Bernhard de Vries gaat als eerste voor Provo de gemeenteraad in. Roel van Duijn wil dat Provo verder gaat, maar Rob Stolk en de anderen heffen Provo op.

Seks voor het huwelijk, bloot op tv, nieuwe politiek, abstractie in de kunst, protest tegen Vietnam. Nederland is definitief de gezapigheid voorbij.

Rebelse Stad is de eerste film die de Provobeweging op een dergelijke wijze en van binnenuit belicht. De veelbelovende jonge Amsterdamse rockgroep The Silverfaces maakte de muziek voor de film.

Roel van Duijn
Ideoloog, anarchist, oprichter en inspirator van Provo

Hij organiseerde in 1961 de eerste Ban de Bom-demonstratie in Den Haag en vervolgens in 1962 in Amsterdam. In 1965 richtte hij samen met Rob Stolk de Provobeweging op. Provo begon als een blaadje, dat vijftien maal uitkwam. Veel artikelen die in dat blad verschenen, waren door Roel bedacht en geschreven. Het brein achter de beweging. Door de aansluiting van Robert Jasper Grootveld bij Provo, kreeg de beweging op slag een breder en spectaculairder imago.

Robert Jasper Grootveld
1932 – 2009
Anti-rookmagiër, inspirator en straatfilosoof van Provo

Als charismatisch levenskunstenaar werd hij bekend door zijn happenings bij het Lieverdje op het Spui in Amsterdam. Grootveld was een voorloper van de Provobeweging, waarbij hij zich later aansloot. Hij werd één van de meest invloedrijke leden van Provo. Zonder Robert Jasper had Provo nooit zo’n grote vlucht kunnen maken. Roel van Duijn werd door hem gekscherend ‘Groen van Tuin’ genoemd.

Emanuel (Mike) Lorsch
Beeldend kunstenaar

Hij vertelt over de eenzame jaren 50 en begin jaren 60. Hij was een beatnik en een pleiner en vaak te vinden in Café Reijnders, Jazzcafé Lucky Star aan het Leidseplein en ook in The Cotton Club aan de Nieuwmarkt. Mike was goed bevriend met Robert Jasper Grootveld, waarmee hij veel optrok. Mike Lorsch was ook aanwezig bij de eerste happening in 1962 in Amsterdam, Open het Graf.

Cor Jaring
1936 – 2013
Fotograaf

Hij fotografeerde alle happenings en Provoactiviteiten tussen 1964 en 1969. Zijn foto’s gingen de hele wereld over en maakten Provo wereldwijd bekend. Willy Lindwer maakte voor zijn overlijden in november 2013 een reeks interviews met hem in zijn fotostudio en filmde ook zijn laatste overzichtsten- toonstelling, die door Roel van Duijn werd geopend.

Rob Stolk
1946 – 2001

Activist, anarchist, medeoprichter van Provo, meesterdrukker

 In 1963 maakt hij kennis met hard politieoptreden. De harde klappen met de bullenpees zou zijn engagement duurzaam bevestigen. Hij verhuisde met zijn Saar naar Amsterdam en kwam boven Roel van Duijn te wonen, in het eerste Provohoofdkwartier. Stolk wist regelmatig op een ironische, speelse wijze de publieke opinie voor Provo te winnen. ‘Niet lullen, maar doen’, was zijn motto. Hij was een charismatische en mediagenieke persoonlijkheid.

Sara Stolk-Duijs
Vrouw van Rob Stolk, Provo van het eerste uur

Saar Stolk-Duijs, de vrouw van Rob Stolk. Iedereen kent nog het iconische beeld van 6 oktober 1965 toen beiden op de witte fiets naar het stadhuis reden en in het huwelijk traden. Rob in wit spijkerpak en Saar voorop. Robert Jasper Grootveld ‘zegende’ het stel vervolgens nog in. Saar vertelt het verhaal van Provo, Rob, en hoe de gebeurtenissen de verhoudingen tussen de verschillende hoofdrolspelers beïnvloedden. Ze was intensief beleefd.

Willem de Ridder
Fluxus-kunstenaar, verhalenverteller, oprichter, inspirator

Willem de Ridder, stond aan de wieg van tal van nieuwe ontwikkelingen op het gebied van media, cultuur en kunst in de jaren 60. Hij was nauw betrokken bij de oprichting van alternatieve jongerenclubs in Amsterdam als Paradiso, Fantasio en de Melkweg. Ook was hij de man achter de Sad Movies en de oprichter van Hitweek en Aloha. Hij is een Fluxus- kunstenaar. Fluxus stelde zich onder meer ten doel om de ‘burgerlijke truttigheid’ van de samenleving te doorbreken. Samen met Phil Bloom bedacht hij hoe (Sad Movies, Hoepla). De Ridder behoort tot de belangrijkste ‘smaakmakers’ van de jaren 60. Hij is nog steeds actief op allerlei gebieden, zoals radiomaker en verhalen vertellen.

Simon Posthuma
Beeldend Kunstenaar, muzikant

Hij deed in de eerste helft van de jaren 60 actief mee aan de taboedoorbrekende sien in Amsterdam. Hij organiseerde op 9 januari 1965 de happening Stoned in the Streets in Williamsplace aan de Zeedijk. Daar boorde de semi-arts Bart Hughes het bekende ‘geestverruimende gaatje ‘in zijn voorhoofd. Later vertrok Postuma samen met Marijke Koger naar Londen waar zij beiden voor de Beatles ontwerpen maakten en internationaal doorbraken.

Aat Veldhoen
Beeldend Kunstenaar

Hij verkocht tijdens de happenings bij het Lieverdje zijn beroemde Rota-prints vanuit de bakfiets van zijn goede vriend Robert Jasper Grootveld. Zijn vrouwelijke naakten werden als erotische kunst en pornografie ervaren. Er werd zelfs een proces tegen hem aangespannen wegens het verspreiden van pornografische kunst.

Wim de Weerdt
Nozem, undercover politieagent

Een dijker en nozem, compleet met vetkuif en puntschoenen, hij reed op een Buikschuiver bromfiets en luisterde naar Elvis Presley en Little Richard. De Weerdt werd vervolgens in de jaren 60 politieagent en zou zich ontpoppen als infiltrant bij Provo, tot hij zich steeds meer met de ideeën van Provo en de Provo’s ging identificeren.

Phil Bloom
Beeldend Kunstenaar

Phil Bloom, kunstenares. Ze speelde een taboedoorbrekende rol in de jaren 60. Ze was het eerste naakt op TV (Hoepla). Haar iconische naaktfoto bij het Lieverdje, afgebeeld in Hitweek, ging de hele wereld over. Ze trad op in de sad movie Hawaiian Lullaby van Willem de Ridder en Wim van der Linden, te zien op het beruchte experimentele filmfestival in Knokke in 1967. Daar ontmoette ze Yoko Ono. Willy Lindwer was daar ook en fotografeerde het hele geruchtmakende evenement.

Luud Schimmelpennink
Uitvinder, bedenker Witte Fietsenplan, Witkar, Provo van het begin

Ir. Luud Schimmelpennink is een ideeënman, de man van o.a. het Witte Fietsenplan, gebaseerd op een suggestie van Robert Jasper Grootveld. Schimmelpennink maakte rookbommen die tijdens het huwelijk van Beatrix en Claus de wereldpers haalden. Hij werd later Provoraadslid in de Amsterdamse Gemeenteraad. Hij is nog altijd actief en probeert zijn nooit in Amsterdam (maar wel elders) uitgevoerde plannen te realiseren, nu voor de Ouderenpartij Amsterdam (OPA). Bij de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2014 haalde Luud het net niet.

Hans Metz
Provoactivist

Hans Metz behoorde tot de kleine kerngroep van Provo. Hij werd er door Roel van Duijn bijgehaald. Hij is politiek actief sinds zijn 15e, een pacifist, anarchist en Provoactivist van het eerste uur. Hij was straatprovo en een intellectuele Provo tegelijk en werd regelmatig bij acties gearresteerd of wist wonderbaarlijk te ontsnappen.

Irène van de Weetering
Voorvechtster voor vrouwenemancipatie

Irène van de Weetering sloot zich bij Provo aan om haar ideeën over vrouwenemancipatie onder de aandacht te brengen. Ze is bedenkster van het Witte Wijvenplan. Haar strijd voor abortus en gebruik van goede voorbehoedsmiddelen is inmiddels gemeengoed geworden. Vrouwen zijn veel onafhankelijker en in Amsterdam.

Bernhard de Vries
Provoactivist sinds 1966 en 1e Provo raadslid

Bernhard de Vries speelde een belangrijke rol bij het maken en werpen van rookbommen bij de gedenkwaardige huwelijks plechtigheid in 1966 van Beatrix van Lippe Biesterfeld en de Duitser Claus von Amsberg die lid was geweest van de Hitlerjugend. Hij woont teruggetrokken in de bergen boven Venetië. Op de nieuwjaarsreceptie van Burgemeester van Hall in 1967 wenst hij deze succes. Twee dagen later werd van Hall ontslagen.

Auke Boersma
Provo activist en schrijver van het Witte kippen en Witte Huizenplan

Auke Boersma beklimt samen met Peter Bronkhorst het Van Heutz-monument, symbool van de Nederlandse koloniale politiek, waarbij in Lombok en Atjeh duizenden inlanders werden afgeslacht. Ze zitten en zingen meer dan twee uur op het monument voordat de politie hen inrekent. Hij schreef o.a. het Witte Huizenplan, een oerdocument van de Nederlandse Kraakbeweging in 1966.

REBELSE STAD OP 2DOC

Rebelse Stad – Provo en de onstuimige jaren zestig wordt in twee delen uitgezonden bij OMROEP VARA op 11 en 18 mei op NPO 2 om 20.25 uur!

AAT VELDHOEN

Een bezoek bij Aat Veldhoen tijdens de opnames van een scène die Rebelse Stad niet gehaald heeft.

THE OCCASION

In 2015 it is fifty years ago that the protest movement Provo started to create havoc in Amsterdam. That was for the Dutch film maker Willy Lindwer the occasion to make Rebellious City. He worked on the film for three years.

FOTO ARCHIVE COR JARING IN AMSTERDAM CITY ARCHIVE

By collaborating closely with the Amsterdam City Archive the makers of Rebellious City had access to all 70,000 negatives of the Provo photographer Cor Jaring. The film shows photos by Jaring that have never been published before. Jaring’s archive was transferred to the City Archive after his death in November 2013. Willy Lindwer recorded a long interview with Jaring not long before he died. In the basement of Jaring’s studio his famous magic press helmet was found; he wore it during the “happenings” and the riots in Amsterdam. Jaring demonstrates his unique helmet in the film.

THE CHARACTERS

Many of the people still alive who played a leading part as icons of the Magic Centre Amsterdam come together in the documentary Rebellious City. This is the first time that such a first-hand picture of Provo and the sixties in Amsterdam is available. The makers managed to lure Provo political leader Bernhard de Vries back to the Netherlands for the film; he left Holland in 1967 and settled in Italy as an actor. He hardly ever appeared in public since his Provo days. There is a moving scene in the film between the once two opposites Roel van Duijn and Bernhard de Vries.

FILM CREDITS